Dlaczego UR?

W opowiadaniu „Tlón, Uqbar, Orbis Tertius” napisanym w roku 1945, Jorge Louis Borges przedstawił ideę książki-encyklopedii, która z niezwykłą szczegółowością opisywała nieistniejący świat:

„Dwa lata wcześniej, na stronicach pewnej encyklopedii-plagiatu, odkryłem zwięzły opis fikcyjnego kraju; obecnie przypadek dostarczał mi czegoś bardziej jeszcze cennego i trudnego. Miałem teraz w ręku obszerny i metodyczny fragment całkowitej historii nieznanej planety, z jej budowlami i wojnami, z przerażeniem jej mitologii i zgiełkiem jej języków, z jej cesarzami i morzami, z jej minerałami, z jej ptakami i rybami, z jej algebrą i ogniem, z jej kontrowersjami teologicznymi i metafizycznymi. I wszystko to na piśmie, spoiste, bez widocznej intencji doktrynalnej czy parodystycznej.”

Odnaleziony tekst, „studium iluzorycznego świata”, „metodyczna encyklopedia iluzorycznej planety”, nosiło tytuł „Orbis Tertius”, a sam świat opisywany przez tekst to „Tlón”. Cechą charakterystyczną Tlónu jest tendencja do wpływania na rzeczywistość pozatekstową. Jak pisze Borges, rzeczywistość ta w wielu punktach stopniowo poddaje się wizji Tlónu, ostatecznie przekształcając się w tę opisaną w tekście, ulegając „szczegółowej i rozległej rzeczywistości zorganizowanej planety”. Tlón nie urzeczywistnia się sam: do tego procesu potrzebuje ludzi, którzy czytają tekst i przekształcają świat realny na podobieństwo tego opisanego w księdze. Jak pisze Borges, Tlón jest labiryntem „utkanym przez ludzi, przeznaczonym do odczytania przez ludzi”.

To jest blog o Tlónie: o przedmiotach, które najpierw istnieją jako wizja, później jako tekst bądź dźwięk, ale ostatecznie przekształcają się w twardą rzeczywistość. Takim przedmiotem jest idea filozoficzna, która zmienia świat, takim przedmiotem jest prawo, które kształtuje naszą rzeczywistość, takim przedmiotem jest muzyka, która inspiruje do zmiany świata na lepsze. Borges pisze, że w rzeczywistość Tlónu tworzą przedmioty zrodzone z fikcji, choć stające się prawdą. Taki przedmiot to ‘UR’: „rzecz wyprodukowana przez sugestię, przedmiot wywołany przez nadzieję”.

1 Comment Dlaczego UR?

  1. Momus July 5, 2018 at 7:37 pm

    apropos „Tlón, Uqbar, Orbis Tertius”
    ..
    “…The French city of Urville exists in two places: in the mind of Gilles Trehin and in the elaborate drawings Trehin created. But what’s incredible isn’t just the detailed designs he created for the city’s architecture and layout, but the entirely plausible history for his fictional city. …”
    https://www.brainpickings.org/2012/02/16/urville-gilles-trehin/


    (Nie daje się wpisać nic w Name/email,.. pola. -(chrome w chromebook)
    Hmm, z wielkim trudem, dopiero po tym jak wyskakują upomnienia, że trzeba
    –Momus )

    Reply

Leave a Reply to Momus Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *